Türkiye tropikal ısı stresinde

Türkiye’de son günlerde Basra Alçak Basıncı’nın taşıdığı sıcak ve kuru “fön” rüzgarlarının tesiriyle birçok bölgede sıcaklık mevsim normallerinin 6 ila 12 derece üzerinde seyrediyor.
Ülkeyi tesiri altına alan bunaltıcı “Afrika sıcakları” nedeniyle yurdun birçok noktasında termometreler gündüz 40, akşamları ise 30 derecenin üzerini gösteriyor. Coğrafik Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama Uzmanı Prof. Dr. Şermin Tağıl, AA muhabirine, dünya genelinde sıcaklıkların süratle yükseldiğini, Akdeniz Havzası’ında ise global ortalamanın neredeyse iki katı süratle ısındığını tabir etti.
Bunun, sıcak hava dalgalarının daha ağır ve uzun müddetli yaşanmasına neden olduğunu anlatan Tağıl, son günlerde tesirli olan sıcak hava dalgası bir yandan yangın riskini artırırken, öbür yandan insan hayatı ve ekosistem üzerinde su yoksunluğu üzere olumsuz tesirlere neden olduğunu lisana getirdi.
VÜCUDUN FAZLA ISIYI DIŞARI ATAMAMASI SONUCU “ISI STRESİ” OLUŞUYOR
Tağıl, sıcaklık artışının gündüzün yanı sıra gece saatlerinde tesirli olduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Temmuz ayının son günlerine gündüz çok ısı geriliminin, gece ise tropikal gecelerin damgasını vurduğunu söyleyebiliriz. Isı gerilimi, bedenin fazla ısıyı dışarı atamaması sonucu ortaya çıkan bir durum ve insan sıhhatini olumsuz etkiliyor. Avrupa Orta Vadeli Hava İddiaları Merkezi bilgilerine nazaran temmuz ayının son haftasında Türkiye’nin yüzde 80’inden fazlasında hissedilen sıcaklık 32 derece ve üzerinde seyrediyor. Yani şiddetli ısı gerilimi yaşadığımız günler içindeyiz. Batı, Güney ve Doğu Anadolu’nun büyük kesitinde hissedilen sıcaklık 38 derece ve üzerine çıkarak çok şiddetli ısı gerilimi oluşturuyor. Bilhassa Güneydoğu Anadolu’da ise hissedilen sıcaklıklar 46 derece ve üzerine çıkarak çok ısı gerilimi tesirini gösteriyor.”
“TROPİKAL GECE” SAYISI ARTIYOR
Gece saatlerinde ise sıcaklığın 20 derecenin altına düşmemesi manasına gelen “tropikal gece” tesirinin yaşandığını söz eden Tağıl, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Ülkemizde tropikal gece sayısı her geçen yıl artıyor. Tropikal geceler daha evvel yalnızca Güneydoğu’da görülürken, artık Güney, Batı ve İç Anadolu’da da sıkça karşılaşıyoruz. 2024’te Batı Anadolu’da yaklaşık 40 tropikal gece yaşanmıştı. Bu yaz da bilhassa içinde bulunduğumuz haftalarda tropikal geceleri yaşıyoruz. İçinde bulunduğumuz günlerde gece sıcaklıkları yer yer 25 derecenin üzerinde seyrediyor. Bu cins tropikal gece sayısındaki artışlar iklim değişikliğinin bir göstergesi ve kimi bölgelerin ikliminin tropik özelliklere gerçek kaydığının işareti. Gece sıcaklıklarının 20 derecenin altına düşmemesi, uyku kalitesini düşürmenin yanı sıra tarım ve güç talebi üzere birçok alanda yaygın tesirlere yol açıyor. Isı gerilimi ve tropikal gecelerin artması iklim değişikliğinin günlük hayatımıza ne kadar yayıldığını açıkça ortaya koyuyor.”
“GÜNDÜZ BAŞKA GECE FARKLI SICAK”
Rekora yakın sıcaklıkların seyrettiği İzmir’de akşam saatlerinde serinlemek için Kordonboyu’nda vakit geçiren Buyruk Aksel ise çok sıcaklıkların kendilerini etkilediğini belirtti.
Aksel, “Gündüz başka gece başka sıcak. Klimasız çok sıkıntı. Bunaltıcı bir sıcak var ve huzursuz ediyor, ister istemez gerilim oluyoruz. ‘Gece olsun da rahat uyku çekelim’ artık bunu diyemiyoruz. Kliması olmayanlar için daha şiddetli bir süreç. Gece hava sıcaklığı 20 derecenin üstünde.” ifadesini kullandı.
Hasan Gülmez de klima kullanarak ve meskenden fazla çıkmayarak sıcaklıklardan korunmaya çalıştıklarını vurgulayarak, “Sıcaktan korunamayınca gerilim yaşıyoruz. Hasebiyle konutlardan fazla çıkmamaya çalışıyoruz. Akşam saatlerinde balkona çıkıyoruz. Balkonda bile durulacak durumda değil. Gece saatlerinde tropikal dediğimiz havalar 35 derecelerde seyrediyor.” diye konuştu.
patronlardunyasi.com