Parite artışı, yeni modeller ve ÖTV düzenlemesi otomotiv ihracatına ivme kazandırdı
Türkiye iktisadının lokomotif kesimlerinden otomotivde çarklar hızlandı. OSD’nin datalarına nazaran, temmuz ayında otomotiv endüstrisinde üretim, geçen yılın birebir ayına nazaran yüzde 10 artarak 128 bin 416 adet olurken, ihracat ise adet bazında yaklaşık yüzde 14 artışla 100 bin 607 adede ulaştı. Otomotiv ihracatı fiyat bazında ise yaklaşık yüzde 25 artarak 3,7 milyar dolar oldu. Temmuz ayında iç pazar satışları da yüzde 13,7 artarak yaklaşık 111 bin adede ulaştı. Araba pazarında ithalatın hissesi 6,7 puan azalarak yüzde 69,2’ye geriledi. Hafif ticari araç pazarında ise ithalatın hissesi 3,3 puan düşerek yüzde 79,2 oldu. Böylelikle, Ocak-Temmuz 2025 devrinde geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 1 artış gösteren toplam otomotiv üretimi 834 bin 838 adede ulaştı.
PARİTE, İHRACATA %6 KATKI SAĞLADI
Ekonomim’den Aysel Yücel’e konuşan OSD yetkilileri, temmuz ayında otomotiv endüstrisindeki artışın nedenlerini şöyle açıkladı:
“Otomotiv üretimi ve ihracatındaki artışın temel nedeni, son yıllarda yatırımları yapılarak üretimine başlanan ve üretim tempoları kademeli olarak artan hafif araç modellerinin olumlu tesiri olarak bedellendiriliyor. Meblağ bazında ihracat artışı değerlendirildiğinde ise geçtiğimiz yıl temmuz ayında 1,09 düzeyinde olan Euro/Dolar paritesi, bu yıl temmuz ayında 1,16 düzeyinde gerçekleşti. İhracatımızın büyük bir kısmının Euro bazında gerçekleştiği, ülkemizde ihracat datalarının ise dolar bazında açıklandığı dikkate alındığında, Euro lehine yaşanan bu değişim dolar bazındaki ihracat değişimine kabaca yüzde 6 düzeyinde müspet tesir sağladı. İhracatın adet bazında yükselişi, ünite eser bazında ihracat pahası artışı ve parite tesirinin bütünleşik sonucu olarak otomotiv ihracatı aylık bazda yüzde 24,8 artış gösterdi”
Tofaş, bu yıl Bursa’da 4 marka için yeni model üretmeye başladı. Fiat, Opel, Peugeot, Citroen için 250 milyon dolar yatırımla yapılacak K0 kodlu orta uzunluk hafif ticari aracın üretimi 2032 yılına kadar 1 milyon adet olacak halde planlanıyor.
“MATRAH GÜNCELLEMESİ KALICI OLMALI”
OSD yetkilileri, iç pazarda ithalattaki düşüşe dikkat çekerek, şu bilgileri paylaştı:
“Vergilerde artış olacağı beklentisi pazarı hareketlendirirken, gerileyen faiz oranları mobiliteye erişimi kolaylaştırıcı tesir yarattı. 24 Temmuz günü yürürlüğe giren yeni ÖTV oranları ve matrah düzenlemesiyle birçok yerli model daha düşük vergi dilimine geçti ve bu modeller için kısmi fiyat indirimleri kelam konusu oldu. Bu durum yerli üretimin rekabet gücü izafi olarak arttırdı. Hafif ticari araç pazarında ise yerli araçların hissesindeki artışın temelinde son yıllarda yatırımları yapılarak üretimine başlanan ve üretim tempoları kademeli olarak artan hafif ticari araç modellerinin olumlu tesiri var. Otomotiv sanayi açısından iç pazarın sürdürülebilir büyümesi ve yerli araç hissesinin artması hem üretim hacmi hem de yatırımların devamlılığı açısından kritik ehemmiyet taşıyor. Yeni düzenlemenin tesirinin kalıcı olabilmesi için matrah güncellemelerinin ekonomik gelişmelere uygun formda ve vaktinde yapılması büyük kıymet taşıyor.”
“YERLİ HİSSESİ BU AY %35’E ÇIKABİLİR”
Temmuzda yerli hissesi, arabada yüze 30,8’e, hafi f ticaride de 20,8’e çıktı. Toplamda ise yerli hissesi yüzde 28,6 oldu. Cardata Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın, temmuzun son haftasında yürürlüğe giren ÖTV düzenlemesiyle yerli araçlara yönelik talep artışının ağustosta hızlandığını belirtti. Yalçın, “ÖTV düzenlemesiyle fi yat artışları ithal araçlarda yüzde 5-8 düzeylerine çıkarken, yerli araçlar fi yatta avantajlı pozisyona geldi. ÖTV’nin tesiri ağustosta daha net görülecek. Yerli hissesi bu ay yüzde 35’e kadar çıkabilir. Fakat kur artışı ve maliyet baskıları devam ederse yılın ilerleyen aylarında fi yat avantajının azalması muhtemel görünebilir” dedi.
TEDARİKÇİ ZİYANINA SATIŞI GÖZE ALDI
Otomotiv ihracatı temmuzda geçen yılın birebir ayına nazaran yüzde 23 artışla 3,7 milyar dolar oldu. Temmuzda en büyük eser kümesi olan tedarik sanayisinin ihracatı yıllık bazda yüzde 10,7 artışla 1 milyar 363 milyon dolara yükseldi. EKONOMİ’ye konuşan Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği (TAYSAD) Başkanı Yakup Birinci, “Tedarik endüstrimizdeki ihracat artışını, bugünün değil, 2-3 yıl evvel attığımız adımların, stratejik kararların ve kazandığımız projelerin doğal bir sonucu olarak yorumlamalıyız. Ana ihracat pazarımız olan Avrupa’daki kısıtlı düzgünleşme de satışların artmasına katkı sağlıyor” dedi.
Birinci, tedarikçiler olarak müşterileriyle yaptıkları kontratlar sebebiyle bugün ziyan etseler de eser sevkiyatını sürdürmek mecburiyetinde olduklarını vurgulayarak, “Otomotiv‘de sınır hiçbir vakit durmaz. Aksi, uzun yıllara dayalı ilgilerimizin bozulması demektir ki bu bizi en az 10 yıl geriye götürür. Rekabetçiliğimizin zayıfladığı bu devirde gelecek projelerde sipariş almakta zorlanıyoruz. Öteki bir taraftan, kesim dönüşüyor, rekabetin formu değişiyor ve biz bu değişimin gerisinde kalmadan taraf veren pozisyonumuzu sürdürme uğraşındayız. Bu nedenle, yalnızca bugünü değil, geleceği de odağımıza alarak hareket etmek, bölümümüzün rekabet gücünü muhafazası açısından kritik kıymet taşıyor” açıklamasını yaptı.
patronlardunyasi.com
