Mevduat

Yurt içi yerleşiklerin TL mevduata ilgisi devam ediyor. TL mevduat büyüklüğü 12.7 trilyon TL’ye ulaşırken, toplam mevduat 20 trilyon sonuna yaklaştı. Ağustos 2023’ten bu yana TL mevduattaki artış yüzde 67’ye ulaştı.

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın ‘çok kazanandan çok vergi alınması’ unsuru doğrultusunda, finansal yatırım araçlarının vergilendirilmesinde düzenleme yapıldı. Yatırım fonlarından elde edilen yararlarda yüzde 10 olarak uygulanan tevkifat oranı, yüzde 15’e çıkarıldı. Vergi yükünün istikrarlı dağıtılması maksadıyla Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarından elde edilen faiz ve kâr hisselerinde uygulanan indirimli tevkifat oranları arttırılarak genel oranlara dönüldü. Kur muhafazalı mevduat (KKM) ve katılma hesaplarından elde edilen faiz ve kâr hisselerine uygulanan tevkifat oranları artırılarak öbür Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarıyla uyumlu hale getirildi.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun 2024 yılı bilgilerine nazaran, Aksaray, Türkiye genelinde döviz mevduatlarının toplam mevduata oranının en yüksek olduğu kent oldu. Aksaray’ı, döviz mevduat oranlarıyla Bingöl ve Yozgat takip etti.

BDDK’nın dokuz aylık datalarına nazaran en çok döviz hesabı olan vilayet Aksaray’ken, en borçlu ve birebir vakitte en güçlü vilayet İstanbul oldu.

Merkez Bankası’nın gevşeme sürecini başlattığı 26 Aralık’tan bu yana siyaset faizi 5 puan gerilerken, mevduat faizi de 4.46 puanlık düşüş yaşadı. TCMB datalarına nazaran gösterge 1-3 ay vadeli TL mevduat faizi 17 Ocak haftası prestijiyle yüzde 54.98’e indi ve 10 ayın en düşük düzeyine geriledi. Kredi tarafında ise bankalara getirilen büyüme hududundan ötürü sıkılık sürüyor. Mevduat faizinin yılın birinci yarısına kadar yaklaşık 10 puan daha düşmesi beklenirken; kredi faizlerinin ise hazirandan sonra gevşeyeceği öngörülüyor.

TCMB internet sitesinde yeni bir İktisat Notu yayımlandı. Bu nota nazaran bankalar yüksek mevduatlara yüksek faiz uyguluyor. Tahlilde, düşük ve yüksek bakiyelere uygulanan faiz farkının 9 puanı aştığı belirtildi.

Dövizdeki yükselişi sınırlamak ve TL’ye olan talebi artırmak için Aralık 2021’de devreye giren Kur Muhafazalı Mevduat sisteminde sona geliniyor. Vazifesini tamamlayan KKM adım adım rafa kalkarken, Merkez Bankası 6 ve 12 aylık vadelerin sona erdiğini paylaştı. Sistem Türkiye tarihinde daha evvel de farklı modellerle denemişti.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) 26 Aralık’ta gerçekleşen Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında, siyaset faizinde 22 ay sonra birinci defa gerçekleştirdiği faiz indirimi, mevduata yansımaya başladı. Merkez Bankası bilgilerine nazaran bankaların ortalama mevduat faizi 3 Ocak’ta 15 Mart 2024’ten bu yana en düşük düzeye geriledi. TCMB bilgilerine nazaran 20 Aralık’ta yüzde 56.54, 27 Aralık’ta ise yüzde 55.68 olan ortalama mevduat faizi, 3 Ocak 2025’te yüzde 54.57’ye indi. Böylelikle ortalama faiz 15 Mart 2024’teki yüzde 49.63’ten bu yana en düşük düzeye geriledi.

Klâsik para siyasetine dönüş öncesinde en büyük risklerden yurt içi yerleşiklerin dolarizasyon riski artık geride kalmış görünüyor. TL’nin gerçek olarak  yüzde 21 kıymet kazandığı 2024 sonrasında BDDK bilgilerine nazaran standart TL mevduatın hissesi yüzde 60’a dayanarak 8 yılın doruğuna yükseldi.